İÇKİ İÇMESİNİ BİLENLERİN PİRİ BEKRİ MUSTAFA

İyi miyim, hoş muyum?
Dolu muyum, boş muyum?
Aydınlık mıyım, loş muyum?
Ayık mıyım, sarhoş muyum?

Aslında iyi bir hafız olmasına rağmen içkiciliği ile tanınan, ün salan biridir Bekri Mustafa. Ayyaşların piri derler ona. Yalan değil, yanlıştır. O “içki içmesini bilenlerin piridir.” Hayatının sonlarını 4. Murad devrinde yaşamış Bekri Mustafa. Alkolün, tütünün, afyonun hatta kahve içenlerin anında idam edildiği, kellerinin kesildiği devir. Bunun nedenleri vardır ve derin tarihi konulardır. (4.murad’ın içkiyi yasakladığı halde, sabah akşam içki içtiği ve içki yüzünden öldüğü aşikardır. Ayrıca içki’ye başlamasının da Bekri Mustafa sayesinde olduğunu söyleyenler olsa da, ispatlı değildir. ) Asıl olan Bekri Mustafa’nın bu devirde her gün içmesine rağmen kellesini kurtarmış olmasıdır. Bunun en büyük nedeninin güler yüzü ve tatlı dili olduğu söylenir. Ölüme meydan okuyarak içmesini bildiği için, ölmez şöhrete kavuşmuştur.
Sultanahmed’de doğup yaşamış Bekri Mustafa. Babası yorgancı Ahmed Ağa. Babasının durumu oldukça yerinde imiş, refah içinde geçmiş çocukluğu. Evleri küçük Ayasofya Camii’nin yanındaymış. Eğitimini de buradaki ufak medrese de almış, hatta burada küçük yaşta hafız olmuş. Daha sonra Beyazıt Medresesine devam etmiş. Çok sevdiği annesini on sekiz yaşında kaybetmiş ve çevresinin yönlendirmesi ile içkiye başlamış. Kısa zamanda Kumkapı’daki Agop meyhanesinin müdavimi olmuş, sabah akşam bu meyhaneden çıkmaz olmuş. Sabah akşam durmadan içki içen demek olan “Bekri” lakabını da burada almış içki içmesini bilenlerin piri.
4. Murad’ın Bekri Mustafa ile daha sadrazamlığı zamanında tanıştığı, çok sevdiği ve yasaklar zamanında da onu özel olarak kayırdığı söylenir.
Çevresi tarafından içkiyi bırakmaya, yoksa kellesinin gideceğine ikna edilmeye çalışılır, hatta bu nedenle küçük Ayasofya camii’ne imam olması teklif edilir, Bekri Mustafa kabul eder ve 4. Murad’da onay verir. Mesleğinin ilk günü yaşanan ve dilden dile yayılan bir hihaye vardır. Olay şöyledir.

bekri göreve başladığı ilk gün, bir cenaze camiye gelir ve üstad cenazenin başına geçer. cemaat saf tutar. bu sırada bekri cenazenin bas kısmına doğru eğilerek cenazeye bir şeyler mırıldanır. bunu gören cemaat,
"hayırdır efendim, ne dediniz merhuma" diye sorar.
bekri üstad:
öbür tarafa gittiği zaman dünyanın ahvalini sorarlarsa "bekri ayasofya'ya imam oldu, varın gerisini siz düşünün" dersiniz demiş.

4. Murad’la yaşadığı meşhur hikaye’yi de yazmadan geçmek olmaz.
IV. Murat koyduğu yasaklara uyulup uyulmadığını bizzat kendisi kontrol etmeye meraklı bir padişah olduğu için yine bir gün kıyafet değiştirerek bir sandala biner. Amacı sahil şeridinde içki içilip içilmediğini kontrol etmektir. IV. Murat'ı tanımayan sandalcı arada bir cebinden bir şişe çıkartıp yudumlamaya başlayınca padişah sorar :
- "Nedir o içtiğin ? "
Sandalcı Bekri Mustafa'nın ta kendisidir; kendini kolay ele vermez.
- "Kuvvet şurubu" der. "Ben bundan iki yudum çekince kendimi aslan gibi hissediyorum. Kürek çekmek vız geliyor".
Padişah tadına bakmak isteyince, Bekri Mustafa, nasılsa denizin ortasındayız, bizi kim yakalayacak, diye düşünüp şişeyi uzatır. Padişah iki yudum alır almaz kükrer :
- "Bre zındık ! Bu şarap. Şarap içmeyi yasakladığımı bilmiyor musun ?
Bekri Mustafa şaşırır :
- "Sen kimsin ki içkiyi yasaklıyorsun ?" der.
- "Ben IV. Murat'ım !.." yanıtını alınca Bekri Mustafa küreği kaptığı gibi ayağa fırlar
- "Şimdi atarım seni denize, daha iki yudum aldın, kendini IV. Murat sanmaya başladın. İki yudum daha alsan, dünyayı ben yarattım diyeceksin".

Bir alıntıda 4. Murad’ın hayatının anlatıldığı bir TRT dizisinden, Bekri Mustafa’nın karşısındaki kişinin padişah olduğunu bilmeden yahut bilerek ( burası dizide açık bırakılmış, diyaloglara da yansımış) yaptığı konuşma.
İyi miyim, hoş muyum?
Dolu muyum, boş muyum?
Aydınlık mıyım, loş muyum?
Ayık mıyım, sarhoş muyum?

Geldi şarap, gitti kafa
Bulsa da içer, bulmasa da
Ve de Sırat Köprüsünü gözü kapalı geçer Bekri Mustafa
Berberde yenilenip geldi bizim kafa.
Uzak olsun cefa.

Ali dost, Veli dost
Uslu dost,deli dost
Bekriye tekkesine demir attı bizim post

Sırtımda derme çatma bir aba
Yasağa karşı korur mu acaba.

Ben dikerim, gönül sökülür
Anasından inci mercan dökülür
Meyhaneye vardın, aklını kurtardın
Haydi erenler, bizimle gül derenler
Armudu taşlayalım
Dibine kışlayalım
Doldurunda kadehleri
Sohbete başlayalım

Ettim, edemedim
Bir sanat tutayım dedim
Amma ve lakin ne olsam
Kayyum olsam, kandiller yutmalı
Müezzin olsam, minareye çıkmalı
Kadı olsam, hatır gönül yıkmalı
Vezir olsam, insanlıktan çıkmalı

Bakkal olsam, kaldıramam kantarı
Kasap olsam, sallayamam satırı
Nalbant olsam, nallayamam katırı
Hoca olsam, bu şarabın hatırı

En sonunda kalaycı oldum
Kalayladım kaplanı
Hep kırıldı tavaların sapları
Hiçbir işte dikiş tutturamayınca
Bari dedim olayım bir padişah.